Composteren zonder tuin: Welke compostbak past bij jou?
Woon je net als ik in een appartement in de stad? Dan kan composteren een ver-van-je-bedshow lijken. Misschien denk jij bij composteren namelijk ook meteen aan zo’n grote composthoop in de tuin, maar er zijn goede alternatieven. Ik ontdekte na wat research namelijk dat composteren zonder tuin gemakkelijker is dan je denkt! Voor kerst kreeg ik twee Bokashi compostbakken van mijn vriend en ik ben erg enthousiast. In deze blog leg ik uit wat composteren inhoudt, waarom het goed is voor het milieu en welke soorten compostbakken er zijn. Wie weet staat er binnenkort ook een compostbak op jouw verlanglijstje!
Composteren; wat is het en waarom is het goed voor het milieu?
Composteren is een manier om organisch afval om te zetten in voedingsrijke compost die de bodem verbetert en planten voedt. Zelfs als je geen tuin en/of planten hebt, zijn er goede redenen om te beginnen met composteren:
1. Milieuvriendelijkheid: Een behoorlijk deel (1/3) van al het wereldwijd geproduceerde voedsel belandt op vuilnisbelten, wat weer bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Tijdens het rottingsproces dat zich daar afspeelt, ontstaat er namelijk methaan, een broeikasgas dat gelijk staat aan 25 kg CO2. Onderzoek in de VS¹ toont aan dat compostering een duurzaam alternatief biedt. Sinds 2009 is compostering in San Francisco wettelijk verplicht, wat heeft geleid tot een reductie van 80% van het stadsafval dat jaarlijks op stortplaatsen belandt en daarmee heeft het gezorgd voor een afname van 90.000 ton CO2-equivalenten. Daarnaast zorgt het gebruik van compast in de tuin voor een gezondere bodem en heb je minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen nodig.
2. Bewustzijn en persoonlijke voldoening: Composteren is een mooi voorbeeld van 'slow living'; het proces draait namelijk om aandacht en niet om haast. Het vraagt om bewustzijn van het natuurlijke afbraakproces en het hergebruik van organisch materiaal. Het bijdragen aan en zien van de transformatie van keukenafval tot vruchtbare compost geeft een gevoel van voldoening en verbondenheid met de natuur.
Hoe kies je de juiste compostbak?
Zoals ik in de inleiding al zei heb je dus geen tuin nodig om te kunnen composteren. Zelfs in een klein appartement of op een balkon is het mogelijk om je eigen compost te maken. Je hoeft alleen nog maar een compostbak te kiezen die bij jouw wensen past. Er zijn verschillende typen compostbakken. Zo heb je elektrische compostbakken, wormenbakken en gewone compostbakken. Hieronder deel ik voorbeelden en voor- en nadelen.
Elektrische compostbakken
Toen ik op Instagram een advertentie voorbij zag komen van de Lomi Classic was ik direct verkocht. Helaas lag het prijskaartje van €599,- ruim boven mijn budget.
Een elektrische compostbak is een apparaat dat is ontworpen om organisch afval te composteren. Het apparaat versnelt het natuurlijke composteringsproces door gecontroleerde omstandigheden te creëren, zoals optimale temperaturen, vochtigheid en beluchting.
Voordelen
Snel: Binnen 24 uur is het GFT-afval gecomposteerd.
Nooit vol: Doordat je de compostbak telkens weer aan kunt zetten om het GFT-afval te verwerken en het compost er direct uit kan halen, raakt hij nooit vol. Je hebt er dus ook maar één van nodig.
Gemakkelijk: je hoeft het GFT-afval alleen maar in de bak te doen, op de knop te drukken en klaar is je compost.
Nadelen
Kosten: Zoals ik al zei heeft een elektrische compostbak een behoorlijk prijskaartje. Dat moet je er dus maar net voor over hebben.
Afhankelijk van stroom: in tegenstellig tot een gewone compostbak kost een elektrische compostbak stroom en ben je dus afhankelijk van een stopcontact. Ook moet je hem op een plek zetten waar hij droog staat i.v.m. mogelijke kortsluiting.
Gaat makkelijker kapot: elektrische apparaten kunnen makkelijker kapot gaan t.o.v. traditionele compostbakken en wanneer dit het geval is kun je hem niet meer gebruiken. Dat is jammer, want je koopt hem juist vanwege de functionaliteiten.
Lomi - Smart Waste Keuken Composter
( Elektrische compostbak )
€599,-
Wormenbakken (vermicomposters)
Een wormenbak, ook bekend als vermicomposter, is een container waarin wormen organisch afval afbreken en omzetten in compost. Je kunt hiervoor gebruik maken van verschillende soorten wormen, maar meestal wordt er gebruik gemaakt van rode compostwormen. Deze wormen leven voornamelijk in de bovenste laag, waar ze zich voeden met het afval en dit omzetten in compost.
Voordelen
Hoogwaardig compost: Compost verkregen uit een wormenbak, ook wel wormencompost genoemd, is rijk aan voedingsstoffen en micro-organismen.
Snellere afbraak van organisch materiaal: Wormenbakken, kunnen dankzij de activiteit van compostwormen, het organisch materiaal sneller afbreken dan traditionele compostering, wat resulteert in een snellere compostproductie.
Nadelen
Onderhoudsintensief: Een wormenbak vereist regelmatige monitoring en onderhoud. De temperatuur, vochtigheid en voedselbronnen moeten worden gecontroleerd om een gezonde omgeving voor de compostwormen te behouden.
Niet geschikt voor alle soorten afval: Niet al het organische afval is geschikt voor vermicompostering. Bepaalde materialen, zoals vlees, zuivelproducten en citrusvruchten, kunnen problemen veroorzaken in een wormenbak en moeten worden vermeden.
Vies idee: Dit is persoonlijk natuurlijk, maar ik vind het idee van een wormenbak op ons balkon of in onze keuken nogal smerig. Ik zie namelijk meteen voor me dat hij omvalt en dat al die wormen dan door ons huis glibberen… Thanks, but no thanks. ; )
Wormenboerderij - Houten wormen compostbak
€159,95
Gewone compostbakken
Wij hebben gekozen voor de gewone compostbakken van Bokashi (olijfgroen). Deze kosten wat minder geld dan een elektrische compostbak en zien er erg mooi uit. Bij de Bokashi compostbakken is het de bedoeling dat je na elk laagje GFT-afval een laag Bokashi-korrels in de bak strooit. Deze korrels bevatten tarwe-zemelen met effectieve micro-organismen en activeren het de goede bacteriën en het fermentatieproces.
Ik ben blij met deze keuze, want ik denk dat je met deze optie het meeste stil staat bij het composteringsproces. Het is voor mij echt even een manier om te vertragen en ik vind het fijn om zo iets bij te kunnen dragen aan het milieu.
Voordelen
Lage kosten: Traditionele compostbakken zijn over het algemeen goedkoper in aanschaf dan elektrische compostbakken. Ook heb je hier geen stroom voor nodig, dus het heeft ook geen impact op je energierekening.
Makkelijk te verplaatsen: De compostbak is licht, neemt weinig ruimte in en is makkelijk te verplaatsen. Bij ons staat hij in de keuken en zodra hij vol is zet ik hem op het balkon. Aangezien we twee compostbakken hebben zet ik dan de tweede in de keuken.
Bewustzijn en persoonlijke voldoening: Eerder in dit artikel noemde ik dit als één van de redenen om te gaan composteren. Ik kom hier nu weer op terug omdat dit natuurlijk het meeste van toepassing is bij een gewone (traditionele) compostbak. Hier doe je alles met eigen handen en volg je het natuurlijke composteringsproces zonder dit te versnellen door stroom of wormen. Het duurt daardoor wellicht langer, maar je bent je wel meer bewust van het hele proces.
Nadelen
Langzame afbraak: Dat laatste voordeel kun je natuurlijk ook zien als een nadeel. Het proces van compostering in een kleine compostbak kan lang duren, vooral als de omstandigheden niet optimaal zijn. Het kan namelijk wel een paar maanden duren voordat het organisch materiaal volledig is afgebroken tot compost.
Snel vol: Kleine compostbakken hebben een beperkte capaciteit en zijn mogelijk niet geschikt voor huishoudens met een grote hoeveelheid GFT-afval. Vol is vol.
Één is niet genoeg: Aan één compostbak heb je niet genoeg. Zodra de compostbak vol is, is het afbreekproces nog niet afgerond. Je hebt dan ook altijd twee bakken nodig, één om het GFT-afval in te gooien en de ander om het GFT-afval in te laten verwerken tot compost.
Bokashi - Design keukenemmers
(set van 2 stuks) - 9,6 liter
€147,50
Bron: National Geographic
